logo

Dolaylı öğrenme, dolaylı duygu


Duygu Ceylan
duygu.ceylan.pd@gmail.com
İnsanlar başkalarının davranışlarından öğrenen, diğerlerini gözlemleyen kısaca sosyal öğrenen bir varlıktır. Ayrıca diğerlerinin duygularından da etkilenir. Diğerlerinin yaşantılarından öğrendiklerimiz dolaylı öğrenme diğerlerinin duygularını hissetmemiz dolaylı duygudur.
Sosyal öğrenme ile çalışan Bandura, okul öncesi çocuklarıyla yaptığı deneyde saldırgan tepkileri izleyen çocukların izlemeyenlere göre saldırgan tepkiler verdiğini gözlemledi.
Hatta son zamanlarda çokça konuştuğumuz bir konu olan şiddet içerikli oyunlar oynayan çocuklarda da oyunda gördüklerini taklit ettikleri daha agresif davranışlar sergiledikleri görülmüştür.
Dolaylı öğrenmede kendi yaşantılarımız sınırlıdır. Bir başkasının yaşantısından nasıl tepkiler verdiğini nasıl sonuçlar aldığını görür ve ona göre kendi hayatımız için önlem alırız. Aynı zamanda o insanların neler hissettiğini de gözlemler onun duygularını da dolaylı olarak yaşarız.
Ayna nöronlar dediğimiz nöronlar sayesinde bir ortama hangi duygu hakimse o ortamda o duyguya sahip olmamız çok da zor değildir.
Diğerlerinin özellikle olumsuz duygularını almak aslında o kadar kolay bir şey değildir. Kendi duygularımızla davranışlarımızı seçebiliriz ama bir başkasının olumsuz duygularıyla ne yapacağımızı bilemeyiz.
Burada daha çok koruma daha çok önlem alma çıkarımlar yapma devreye girer.
Medya en iyi sosyal öğrenme araçlarından biridir. İnsanları olumsuz yaşantılar, olumlu yaşantılardan çok daha fazla etkilediğinden olumsuz örneklere çok fazla rastlarız.
Hatta fazla rastlarız biraz masum oldu, genellikle izlediğimiz çoğu dizi, film program o kadar berbat konuları işliyorlar ki.. Bu olayları normal bir ortamda dinlemek bile zorken müzik, efekt, ağlamalar duygu geçişleriyle resmen içimizi dağlıyorlar.
Haftanın birkaç günü 5 yıl boyunca bu tarz şeyler izlediğimizi düşünelim. Dünyayı nasıl algılarız.
Olumsuzu görerek olumluyu öğrenemeyiz. Olumsuzu görerek tehlikeden korunamayız. İnsan zaten tehlike anında uyarılan harekete geçen bir varlıktır.
Kendi hayatımızı daha sağlıklı yaşamak için kimlerden neler öğreneceğimizi hangi duyguya ne kadar maruz kalmak istediğimizi seçebiliriz.
Bazı insanları rol model alabiliriz. Bazı olumsuz yaşantıları da gerçeğimiz haline gelmeyecek sürece zaman zaman izleyebiliriz. Duygularımızdan sorumluyuz.
Diğerlerinin yaşantılarından öğrenmek, öğrenme için kestirme bir yol olsa da kendi yaşantılarımızdan öğrenmek, farklı bir yol izlemek yani doğrudan öğrenmek de bir yoldur.
Belki siz bir başkasının model alabileceği kendi yaşantınızı dolaylı öğreten biri olursunuz.

Share
1295 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

10+2 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Çocuğum Beni Çileden Çıkarıyor, Dövmemek İçin Kendimi Zor Tutuyorum

    14 Haziran 2025 Köşe Yazıları

    Bazen çocuğunuza o kadar sinirlenebilirsiniz ki şöyle bi güzel pataklamayı aklınızdan geçirebilirsiniz. Sakın! Çocuğunuza biri el kaldırsa onun kapısına dayanırsınız. Şiddet çözüm sunmaz ve öğreticiliği yoktur, pişmanlık doğurur. Öfkeyi sakinleştirmenin farklı birçok yolu vardır. Çocukları dövmeden de durumu kontrol etmeniz mümkün. Öbür türlü çocuğunuz özgüveni kırılmış, bedeni zarar görmüş korkak veya hırçın bir çocuğa dönüşür. Çocuğumuz için yapabileceğimiz en iyiyi yapmaya çalışırız ve çocuğumuzun da bizim mücadelemizi görmesini, bizim için...
  • Karma OSB’de ilk kepçe müjdesi

    11 Haziran 2025 Köşe Yazıları

    Bu ilk kazma vurulduğunda Vezirköprü Karma OSB'de bu güne kadar yapıldığı söylenen ancak vatandaşın gözünde soyut olan işler bundan sonra ete kemiğe bürünecek. Ancak Keneviro firmasının konkordato talebi de yoğurdun üflenmesine neden olacaktır. Kurban Bayramını geride bıraktık. Bir önceki Gazetemiz çıktıktan sonra yapılan Belediye Meclis toplantısında Belediye Başkanı Murat Gül Bayram müjdesini verdi, ancak size aktaramadık. Yıllarca süren çalışmaların meyvesinin alınacağını Vezirköprü Karma Organize Sanayi Bölgesi'nde ilk fabrikanın yapı...
  • Kanmanın ve Kandırmanın Psikolojisi

    31 Mayıs 2025 Köşe Yazıları

    Manipülatör insanlar siz onların isteklerini yapmaya devam edin diye duygu sömürüsü yapabilirler. Örneğin, zor bir çocukluk geçirdiklerini söyleyebilirler. Bu sizin çözebileceğiniz mesele değildir. Yani birinin olumsuz çocukluk algısını ona istediği gibi davranarak düzeltemeyizi telafi edemeyiz. Bu ayrımları yapmamız çok önemli çünkü insan kendini de kandırabilen bir canlıdır.   Karşıdaki kişinin kendi çıkarlarına, farkında olmadan hizmet ediyorsanız ve bu durum sanki sizin iyiliğiniz için gibi gösteriliyorsa kandırılıyorsunuz demekt...
  • Turizm için İlçe Merkezi de işin içinde olmalı

    28 Mayıs 2025 Köşe Yazıları

    Burada altını çizmek istediğim en önemli konulardan birisi, Vezirköprü merkezde turizm açısından yapılması gerekenlerin ele alınmasında geç kalındığıdır. Geçtiğimiz hafta Ahmet Muştu ile görüşmemizde altını çizmemizin ardından, sohbetlerimizdeki başlıklardan birisi haline geldi TURİZM. Burada turizmin, İlçenin kaderini etkileyecek önemli bir alan olarak karşımıza çıkması önemli rol oynuyordu. Aslında herkesin aklında olan ve gelişmesi en kolay, aynı zamanda da zor olan bir alan olması bir yana turizm Vezirköprü için olmazsa olmaz görülen b...