logo

Dolaylı öğrenme, dolaylı duygu


Duygu Ceylan
duygu.ceylan.pd@gmail.com
İnsanlar başkalarının davranışlarından öğrenen, diğerlerini gözlemleyen kısaca sosyal öğrenen bir varlıktır. Ayrıca diğerlerinin duygularından da etkilenir. Diğerlerinin yaşantılarından öğrendiklerimiz dolaylı öğrenme diğerlerinin duygularını hissetmemiz dolaylı duygudur.
Sosyal öğrenme ile çalışan Bandura, okul öncesi çocuklarıyla yaptığı deneyde saldırgan tepkileri izleyen çocukların izlemeyenlere göre saldırgan tepkiler verdiğini gözlemledi.
Hatta son zamanlarda çokça konuştuğumuz bir konu olan şiddet içerikli oyunlar oynayan çocuklarda da oyunda gördüklerini taklit ettikleri daha agresif davranışlar sergiledikleri görülmüştür.
Dolaylı öğrenmede kendi yaşantılarımız sınırlıdır. Bir başkasının yaşantısından nasıl tepkiler verdiğini nasıl sonuçlar aldığını görür ve ona göre kendi hayatımız için önlem alırız. Aynı zamanda o insanların neler hissettiğini de gözlemler onun duygularını da dolaylı olarak yaşarız.
Ayna nöronlar dediğimiz nöronlar sayesinde bir ortama hangi duygu hakimse o ortamda o duyguya sahip olmamız çok da zor değildir.
Diğerlerinin özellikle olumsuz duygularını almak aslında o kadar kolay bir şey değildir. Kendi duygularımızla davranışlarımızı seçebiliriz ama bir başkasının olumsuz duygularıyla ne yapacağımızı bilemeyiz.
Burada daha çok koruma daha çok önlem alma çıkarımlar yapma devreye girer.
Medya en iyi sosyal öğrenme araçlarından biridir. İnsanları olumsuz yaşantılar, olumlu yaşantılardan çok daha fazla etkilediğinden olumsuz örneklere çok fazla rastlarız.
Hatta fazla rastlarız biraz masum oldu, genellikle izlediğimiz çoğu dizi, film program o kadar berbat konuları işliyorlar ki.. Bu olayları normal bir ortamda dinlemek bile zorken müzik, efekt, ağlamalar duygu geçişleriyle resmen içimizi dağlıyorlar.
Haftanın birkaç günü 5 yıl boyunca bu tarz şeyler izlediğimizi düşünelim. Dünyayı nasıl algılarız.
Olumsuzu görerek olumluyu öğrenemeyiz. Olumsuzu görerek tehlikeden korunamayız. İnsan zaten tehlike anında uyarılan harekete geçen bir varlıktır.
Kendi hayatımızı daha sağlıklı yaşamak için kimlerden neler öğreneceğimizi hangi duyguya ne kadar maruz kalmak istediğimizi seçebiliriz.
Bazı insanları rol model alabiliriz. Bazı olumsuz yaşantıları da gerçeğimiz haline gelmeyecek sürece zaman zaman izleyebiliriz. Duygularımızdan sorumluyuz.
Diğerlerinin yaşantılarından öğrenmek, öğrenme için kestirme bir yol olsa da kendi yaşantılarımızdan öğrenmek, farklı bir yol izlemek yani doğrudan öğrenmek de bir yoldur.
Belki siz bir başkasının model alabileceği kendi yaşantınızı dolaylı öğreten biri olursunuz.

Share
1260 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

2+1 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Kim Bu Narsistler?

    19 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    Hatası karşısında özür dileyemeyen kişilerle ömür mü geçer? Hepimizin sık duyduğu ”narsist” kelimesini bu yazıda a'dan z' ye incelemiş olacağız. Narsistin kelime anlamı “özseverlik” olsa da bu anlam biraz masum kalabilir. Kendimizi sevmek, kendimize değer vermek her insan için önemli bir konudur. Narsistlerde bu durum ise kendilerini sürekli öncelik almak, büyüklenmeci, kibirli bir tutum sergilemek, eleştiriye kapalı olmak gibi kendilerinin iyi yönlerini abartmak kendilerinde olan olumsuzlukları da görmezden gelmeye yöneliktir. Diğerlerini sü...
  • Yaşamın ilk yıllarında kurduğumuz bağlar tüm hayatımızı nasıl etkiler?

    12 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    Psikoloji geçmişten bugüne insan davranışlarını anlamaya çalışmıştır. Bunu yaparken anlamlandırılamayan noktalarda yeni bakış açıları geliştirmiştir. Bu yazıda yaşamın ilk yıllarında kurduğumuz ilişkilerin hayatımızı nasıl şekillendirdiğine bakmış olacağız. İnsan doğumdan itibaren ilişki arayışına girer Çocuk anneyle ilişkili olarak doğar ve anneyle olan ilişki yaşamında diğerleriyle kuracağı ilişkinin temellerini oluşturur. Çünkü yaşamla ilk ilişkiyi annemizle kurarız. Bakım verenle kurduğumuz ilişkiler kimliğimizin belirleyicisidir. Güvende ...
  • Seçimler erken olsun!

    09 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    "Çalışmalarımız sürüyor, önümüzdeki milletvekili seçimlerinden önce Havza yolunun tamalanmış olduğunu göreceğiz." ifadesine karşı şunu söylemesek olmazdı; "inşallah seçim erken olur." İlçemizde geçtiğimiz hafta düzenlenen voleybol turnuvasının sadece son maçını izleyebildiğim için üzülsem de, Vezirköprü'nün galibiyetiyle tamamlanan bu özellkle ikinci seti nefes kesen maçı izlediğim için de sevinçliyim. Kızlarımız ellerinden geleni yaptıkları ve hem Vezirköprü hem de Samsun'un gurur oldukları için tebrik ediyorum. Bu organizasyonda gösteriyor...
  • Benimle Aynı Düşüncede Olmayana Karşı Nasıl Davranmalıyım?

    05 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    Son zamanlarda ülkemizde yaşanan durumlar (tutuklanmalar, gösteriler, boykotlar) kişilerin hangi tarafta olduğunu anlamaya çalışmasına, farklı görüşler olduğunda birbirlerine doğrusunu açıklamaya, haklılık ya da haksızlıkla ilgili düşünmeye dolayısıyla da öfke, üzüntü gibi olumsuz duyguların daha yoğun yaşanmasına sebep olmaktadır. Psikolojik destek toplumdaki durumlara karşı kayıtsız kalamaz. Çünkü deprem gibi doğal afetlerde, göçte veya pandemide birçok özellikle olumsuz durumda gönüllü olarak çalışırız ve bu gibi krize müdahale durumların...