logo

Dolaylı öğrenme, dolaylı duygu


Duygu Ceylan
duygu.ceylan.pd@gmail.com
İnsanlar başkalarının davranışlarından öğrenen, diğerlerini gözlemleyen kısaca sosyal öğrenen bir varlıktır. Ayrıca diğerlerinin duygularından da etkilenir. Diğerlerinin yaşantılarından öğrendiklerimiz dolaylı öğrenme diğerlerinin duygularını hissetmemiz dolaylı duygudur.
Sosyal öğrenme ile çalışan Bandura, okul öncesi çocuklarıyla yaptığı deneyde saldırgan tepkileri izleyen çocukların izlemeyenlere göre saldırgan tepkiler verdiğini gözlemledi.
Hatta son zamanlarda çokça konuştuğumuz bir konu olan şiddet içerikli oyunlar oynayan çocuklarda da oyunda gördüklerini taklit ettikleri daha agresif davranışlar sergiledikleri görülmüştür.
Dolaylı öğrenmede kendi yaşantılarımız sınırlıdır. Bir başkasının yaşantısından nasıl tepkiler verdiğini nasıl sonuçlar aldığını görür ve ona göre kendi hayatımız için önlem alırız. Aynı zamanda o insanların neler hissettiğini de gözlemler onun duygularını da dolaylı olarak yaşarız.
Ayna nöronlar dediğimiz nöronlar sayesinde bir ortama hangi duygu hakimse o ortamda o duyguya sahip olmamız çok da zor değildir.
Diğerlerinin özellikle olumsuz duygularını almak aslında o kadar kolay bir şey değildir. Kendi duygularımızla davranışlarımızı seçebiliriz ama bir başkasının olumsuz duygularıyla ne yapacağımızı bilemeyiz.
Burada daha çok koruma daha çok önlem alma çıkarımlar yapma devreye girer.
Medya en iyi sosyal öğrenme araçlarından biridir. İnsanları olumsuz yaşantılar, olumlu yaşantılardan çok daha fazla etkilediğinden olumsuz örneklere çok fazla rastlarız.
Hatta fazla rastlarız biraz masum oldu, genellikle izlediğimiz çoğu dizi, film program o kadar berbat konuları işliyorlar ki.. Bu olayları normal bir ortamda dinlemek bile zorken müzik, efekt, ağlamalar duygu geçişleriyle resmen içimizi dağlıyorlar.
Haftanın birkaç günü 5 yıl boyunca bu tarz şeyler izlediğimizi düşünelim. Dünyayı nasıl algılarız.
Olumsuzu görerek olumluyu öğrenemeyiz. Olumsuzu görerek tehlikeden korunamayız. İnsan zaten tehlike anında uyarılan harekete geçen bir varlıktır.
Kendi hayatımızı daha sağlıklı yaşamak için kimlerden neler öğreneceğimizi hangi duyguya ne kadar maruz kalmak istediğimizi seçebiliriz.
Bazı insanları rol model alabiliriz. Bazı olumsuz yaşantıları da gerçeğimiz haline gelmeyecek sürece zaman zaman izleyebiliriz. Duygularımızdan sorumluyuz.
Diğerlerinin yaşantılarından öğrenmek, öğrenme için kestirme bir yol olsa da kendi yaşantılarımızdan öğrenmek, farklı bir yol izlemek yani doğrudan öğrenmek de bir yoldur.
Belki siz bir başkasının model alabileceği kendi yaşantınızı dolaylı öğreten biri olursunuz.

Share
1316 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

3+2 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Küçük Sanayi Sitesi

    02 Temmuz 2025 Köşe Yazıları

    Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin ve Vezirköprü Belediye Başkanı Murat Gül'ün Vezirköprü'de bir sanayi sitesi yapılması için destek vereceklerini açıkladıklarını biliyoruz. Ancak bu sözde kaldığı sürece ilerleme yaşanması mümkün değil. Vezirköprü'de hiçbir iş kolay olmaz. Görüyoruz ki, Küçük Sanayi Sitesi yapımı da kolay olmayacaktır. Vezirköprü'ye 40 yıldır hizmet veren Küçük Sanayi Sitesinin artık yetmediği gün gibi ortada. Bu durumdan hem sanayide kendisine dükkan bulamayan özellikle yeni iş yeri açan ya da büyümek isteyen esnaf şikayet...
  • Gizli Saldırgan Davranışlar

    28 Haziran 2025 Köşe Yazıları

    İçimizde bir yerlerde görünürde her şey iyi olsa bile huzursuz hissettiğimiz durumlar vardır. Mesela bir arkadaşımızla aramız iyidir ama onun yanındayken farkına varamadığımız bir gerginlik yaşarız. Bu gerginliği arkadaşımıza daha iğneleyici olarak, anlattıklarını şakaya vurarak farklı şekillerde gösterebiliriz veya anlattığı şeyleri dinleyemeyebiliriz. Burada o kişiyle ilgili hissedilen veya başka bir durumu bize hatırlatan gerçek olumsuz bir duygu vardır. Biz bu duygunun ne olduğunu bazen bulamayız bazen kendimize itiraf edemeyiz. Duygular is...
  • Psikolojik İlk Yardım Sunabilmek

    26 Haziran 2025 Köşe Yazıları

    Hayatta güzellikler olduğu kadar afetler, kazalar, kayıplar, şiddet olayları gibi zorluklar da vardır. Herkesi ilgilendiren toplumsal olaylar, örneğin bir salgın durumu, kendi hayatımızda yaşanan bir kriz durumundan daha önemli veya önemsiz değildir. Örneğin; sınava giren bir öğrenci, belki 4 yılını belki tüm hayatını geçireceği bir sınava her gün girmiyordur. Ona şunu diyemeyiz değil mi:” Savaşlarda insanlar ölüyor senin sınav kaygın ne ki?” Bu yazıda psikolojik ilk yardım sunabilmeyi öğreneceğiz. Başlayacağımız ilk yer acılarımızı kıyaslamam...
  • Kentsel Dönüşüm İlçe için şart..

    18 Haziran 2025 Köşe Yazıları

    Kentsel Dönüşüm çalışmasının Tikenli Mahallesi'nden de önce Mehmet Paşa Mahallesi'nde özellikle Kale İçi'nde yapılması gerekir. Bu sayede Belediye'nin arkasındaki atıl olan alanın hem düzeltilmesi hem de çarşı dediğimiz alanın bölgede büyümesi sağlanabilir. Vezirköprü'nün önemli problemlerinden birisi de ÇARŞI'nın küçük gelmesi. Eski alışkanlıkların devam ettiği alışverişlerde yeni bir ticaret kültürü üretilemeyen küçük yerleşim yerlerinde olduğu gibi Vezirköprü'de de çarşı olarak bilinen alan aslında küçük bir alanı kapsıyor. Bu çarşı bi...