logo

PANDEMİ DÖNEMİNDE ALIŞVERİŞ BAĞIMLILIĞI


Gülsüm Ceylan
gulsumcansiz1@hotmail.com

2019 Covid pandemisi hayatımıza yeni alışkanlıklar eklediği gibi yeni bağımlılık edinenlerimiz de oldu.
Son 20 yılda ortaya çıkan bağımlılık türlerinden biri de alışveriş bağımlığı… Geçmişte etkileri pek hissedilmeyen bu bağımlılık alanı modernleşmeyle birlikte tüketim toplumunun oluşması, medya etkisi, indirimler, kredi kartları, taksitler, renkli çekici vitrinler, cazip reklamlar sebebiyle insanların hayatını karartan bir problem hâline geldi. Bağımlılık beyindeki haz mekanizmaları ile ilişkilidir.

Alışveriş bağımlılığının ortaya çıkışının sebepleri:
Alışveriş bağımlılığı kumar bağımlılığı, yeme bağımlığına benzer bir durumdur. Alışveriş bağımlılığı aslında dürtü kontrol bozukluğu adı verilen psikiyatrik bir durum. Alışveriş dürtüsü geldiğinde kişi tamamen hazza yönelik olarak hareket ediyor. Onu alırsa mutlu oluyor. Mesela aynı bluzdan 4 ayrı renk alabiliyor. Aynı kumar dürtüsü gibi bir dürtü bu. Diğer bağımlılıklarda görülen “aşerme” ya da “yoksunluk hissi” dediğimiz durum ortaya çıkıyor. Dürtü geldiğinde bu ihtiyacın “acil olarak” giderilmesi gerekiyor. Bunun için çok paranız olması da gerekmiyor. İlla da pahalı şeyler almaya gerek yok.
Kişinin hiç parası yoksa 5 liraya alışveriş yapılabilecek dükkânlar var. Oradan alışveriş yapıyor. Bağımlı çok sayıda kredi kartı kullanılıyor; bittikçe limitleri yükseltiyor. Sadece “almış olmak” bile tatmin duygusu oluşturmaya yetiyor. Burada kumar bağımlılığı gibi iki mekanizma iç içe giriyor. Dürtünün gelmesi ve anında ihtiyacın giderilerek yüksek haz duyulması…
Alışveriş, bağımlılığının temelinde de bağımlının ruhunu doyurma, onaylanma, kendini yeterli ve değerli hissetme isteği olabilir. Aynı zamanda kendine güvensizlik, yeterince mutlu olamama ve heyecan hissetmeme duygusu da söz konusudur.
POŞETLERİN ESİRİ MİSİNİZ?
Aşağıdaki durumların çoğu sizi tarif ediyorsa, siz de bir alışveriş bağımlısı olabilirsiniz.
– Eviniz hiç ihtiyaç olmayan eşyalar, dolabınız hiç giymediğiniz kıyafetlerle dolduysa
– Çok sevdiğiniz markaların çıkardığı her ürünü almak için engelleyemediğiniz bir istek duyuyorsanız
– Mutsuz hissettiğiniz her an kendinizi alışveriş merkezlerine atıyorsanız
– Böyle bir ruh hâlinde alışveriş yaptıktan sonra pişman oluyorsanız
– “Benim için önemli olan ucuz pahalı olması değil, o eşyanın alınmış olması” diyorsanız
– Alışveriş yüzünden kredi kartlarınızın limitini zorluyorsanız
– Üye olduğunuz sanal alışveriş sitelerinin sayısı her geçen gün artıyorsa…
Alışveriş Bağımlılığı Tedavisi
Alışveriş bağımlılığının da diğer psikiyatrik hastalıklar gibi tedavisi ilaç ve psikoterapi ile mümkündür.
Öncelikle uzmanlar kredi kartlarının elinden alınmasını tavsiye ediyorlar. Bağımlılıklarda meşguliyet tedavisini de çok işe yarayan bir yöntemdir.
Alışveriş bağımlılığında kişi alışverişin yerine kendisine haz verecek başka bir şey koymak zorundadır. Örneğin başkalarına yardım etmek önemli bir terapi yöntemidir. Kendine yardım etmenin yolu, başkasına yardım etmekten geçiyor. Yardım etmek, haz duygusunu uyandırdığı için böyle bir konuda çalışmalarını tavsiye ediyoruz. Ya da mutlu olacağı başka bir şey yapmak, mesela kek börek yapıp arkadaşlarını çağırmak, bir arkadaşına kahveye gidip sohbet etmek, yapılabilecek aktivitelerden birkaçıdır.

Share
570 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

1+4 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Duygusal İlişkiler

    15 Şubat 2025 Köşe Yazıları

    İlişkilerin çoğu insanlar birbirini artık sevmedikleri için değil, birbirlerine uyum sağlamakta zorlandıklarından bitiyor. Çünkü bir ilişkiyi sürdürmek demek, ilişkiyi öncelik almayı gerektiriyor. Bunun yanında hayatın diğer alanlarını da (aile, çalışmak, arkadaşlık ilişkileri vs) gözetmeyi içeriyor. Böyle olmadığı durumlarda çiftler birbirlerinden ya uzaklaşmaya başlıyorlar ya da birbirlerinden sıkılıyorlar. Haliyle ilişkiyi sürdürmek de zorlaşıyor. Çiftler birbirlerine ilk tanıştıkları zamandaki hisleriyle kalmıyor. Çoğunlukla ilk zamanlarda...
  • Göç Vezirköprü’nün kaderi mi?

    12 Şubat 2025 Köşe Yazıları

    Tarım ilçesi olarak geçen Vezirköprü'de tarımdan istediğini alamayan ya da inşaattaki gelirin yüksekliğinin yanında tarımın gelirini beğenmeyen birçok gencimizin başta inşaat olmak üzere göç ettiğine bir süre sonra da önemli kısmının ailesini de götürdüğüne şahitlik ettik. Vezirköprü nüfusu her geçen yıl azalmaya devam ediyor. Genel olarak vatandaşlar bu nüfus azalışını göçe bağlayarak Vezirköprü'de göçün durdurulması gerektiğini söylüyorlar. (Göçün iyi olduğunu iddia edenler de var.) Türkiye büyüyor aynı şekilde nüfusu da artıyor. Samsun ...
  • İçe kapanık çocuğuma nasıl yardım edebilirim?

    08 Şubat 2025 Köşe Yazıları

    İçe kapanıkla içe dönük ayrımını yaparak başlayabiliriz. İçe kapanık çocuklar sosyal ortamlarda sürekli olarak kaygı yaşayabilirler. İçe dönüklük ise bir kişilik özelliğidir. İçe dönükler sosyalleşmeyi tercihen istemezler, içe kapanıklar ise sosyal çevrede zorlanırlar. Aileler çocuklarının doğal olarak içe kapanık olmasından endişe duyarlar. Ne olduğunu anlamaya çalışırlar. Çocuğa nasıl davranması gerektiğiyle ilgili bol bol nasihatte bulunurlar. Çocuk kendini ifade etmekte zaten zorlandığından ailenin ondan beklentisi de bir performans kaygıs...
  • Halit Doğan’ın 2 müjdesi gerçek mi?

    05 Şubat 2025 Köşe Yazıları

    Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan'ın Vezirköprü'de 2025 yılı içerisinde iki önemli projenin başlayacağını müjdelediği iddia ediliyor. Hatta ilçeleri gezen Doğan'ın Vezirköprü'ye gelerek burada bu projeleri anlatacağından bahsediliyor. Bölgede yerel seçimlerin sonucunda değişen belediye başkanlıkları aynı zamanda farklı yönetim anlayışlarını da beraberinde getirdi. Vezirköprü için de hem İlçe hem de Büyükşehir Belediye Başkanı değişiklikleri aynı şekilde oldu. Vatandaşların yeni yönetim biçimlerine alışmaları zaman alsa da,...