logo

Çocuklara şaka yapmak, şakalaşmak veya mizah kullanmak


Duygu Ceylan
duygu.ceylan.pd@gmail.com

Eğlendirmek, güldürmek için söylenen söze veya yapılan davranışa şaka denir. Mizah ise sözü şakayla birlikte düşündürücü şekilde söylemektir. Hayatımızda mizaha, şakaya ihtiyacımız vardır. Çünkü eğlenmek ihtiyaçtır. Mizah hayatın zorlu taraflarında duyguları abartmaya imkan vererek rahatlamayı, konunun başka taraflarına bakabilmeyi, psikolojik olarak sağlam kalabilmeyi sağlar. Çocuk öğrenerek büyür. Öğrenmek ise sürekli bir davranış değişikliği ve yenilik getirir, bu gerçekten zordur. Sürekli öğrenen çocuk için ise duygu dengesinin sağlanmasında gülmeye, şakaya bolca ihtiyaç vardır.
Çocuklar sürprizlere, abartılan olumlu duygulara (şaşkınlık, heyecan gibi) taklitlere, bazı kelimelerin farklı şekilde söylenmesine gülerler. Tabi bu çocuğun yaşıyla da ilgilidir. Dikkat etmemiz gereken durum ise çocuğun zorlandığı konular üzerinden, çocuğu duruma maruz bırakan şakalar yapmamaktır. Çünkü yetişkin için çok önemli olmayan bir durum çocuk için ölüm kalım meselesi kadar önemli olabilir. Aynı şekilde bir çocuğun etkilenmediği bir durum başka bir çocuk için stres verici olabilir. Örneğin bir şeyi taklit etmek çocuğu eğlendiriyor olabilir ama çocuğun korktuğu birini taklit etmek çocuk için çok zorlayıcıdır. Burada dikkat edilmesi gereken durumlarla ilgili biraz daha konuşmamız önemlidir.
Çocuklarda mizah kullanımı düşünce yapısı henüz gelişmekte olan çocuk için kafa karıştırıcı olabilir. Dikkat ettiyseniz çocuklar deyimleri ilk anlamlarıyla anlarlar ve sorarlar. Mesela siz “sana dil döktüm o kadar” diye söylerseniz, dil ve dökmek şeklinde iki somut kelimeyi birleştirirler. Halbuki bu kavram bu anlamın ötesine gidip ikna etmeye çalışmak olarak kullanılır. Çocuklarda kapsamlı düşünme becerileri ise ergenlik döneminde başlar. Hatta bu kapsamlı düşünme becerilerini kazanan ergen için önceden fark etmediği yaşama dair bilgileri fark etmek ve kabul etmek bir müddet zordur. Bu yüzden ergenlik döneminin stresli yönlerinden birisi de budur. Çocuklar ise daha tek yönlü (tabiri caizse düz) düşünürler. Bu yüzden çocuklarla mizah kullanırken daha elle tutulur, gözle görülür durumlardan bahsetmek yerinde olur.
Yine önemli olan bir konu tek taraflı eğleniyor olmamamız gerekir. Yani çocukla şakalaşıyorsak çocuğun bu şakaya olumlu tepkiler vermesi gerekir ki şaka amacına ulaşmış olsun. Diğer türlü bu durum bir şakayı geçip zorbalık olabilir. Lütfen böyle durumlarda “Sadece bir şakaydı anlaman gerekir buna üzülmemen gerekir” gibi çocuğa yüklemelerde bulunmayalım. Bazen karşımızdakine istemeden uygun olmayan davranışlarda bulunmak da kaçınılmazdır. Kendimize de kızmadan mümkünse telafi davranışında olalım. Böylece çocuk gönül almayı da öğrenmiş olur.
Toparlayacak olursak olumlu mizah çocuğa özgüven verir, öğrenmeyi kolaylaştırır. Çocuğun kendini ifade etmesini, farklılıkları kabul ederken kendisi olmasını sağlar.

Share
609 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

10+5 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • “Beden Kayıt Tutar” Kitabından Altını Çizdiklerim

    12 Temmuz 2025 Köşe Yazıları

    “Ne yazık ki şimdiki psikiyatri anlayışı, yakınmalarınızı anlatmanız ve hekimin de bu yakınmaları düzeltecek bir ilaç önermesi üzerine kurulu. Ancak hiçbir ilaç kötü geçmiş çocukluğu düzeltmiyor. Eşinizin size nasıl davrandığını, sevgi dolu veya düşmanca davranışları, bireysel, ailesel hatta toplumsal travmaların üzerinizdeki etkileri hiç konuşulmuyor.” “Travmatik deneyimden çok uzun bir süre sonra bile, en küçük bir tehlike belirtisi karşısında bozulmuş beyin devreleri harekete geçebilir, yoğun miktarda stres hormonu salınmasına neden olabili...
  • Engellenen hizmetler neler?

    09 Temmuz 2025 Köşe Yazıları

    Vezirköprülü olarak soruyorum: Ali Faik Çamurcu'nun işaret ettiği ve Vezirköprü'ye yapılması için çalışıldığı halde Samsun İl Başkanlığı tarafından ısrarla önlenen hizmet veya hizmetler nelerdir? Geçtiğimiz haftanın en fazla konuşulan konularının başında Ali Faik Çamurcu'nun partisinin ilçe başkanlığından istifası geliyordu. Öncelikle sebebi kısaca geçiştirildi, arkasından yeni İlçe Başkanının kim olacağı tartışmalarına geçildi. Oysa ki, sebebi Vezirköprü adına çok önemliydi. Her zaman, iktidardaki partilere yeni başkan olmak isteyenlerin...
  • Küçük Sanayi Sitesi

    02 Temmuz 2025 Köşe Yazıları

    Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin ve Vezirköprü Belediye Başkanı Murat Gül'ün Vezirköprü'de bir sanayi sitesi yapılması için destek vereceklerini açıkladıklarını biliyoruz. Ancak bu sözde kaldığı sürece ilerleme yaşanması mümkün değil. Vezirköprü'de hiçbir iş kolay olmaz. Görüyoruz ki, Küçük Sanayi Sitesi yapımı da kolay olmayacaktır. Vezirköprü'ye 40 yıldır hizmet veren Küçük Sanayi Sitesinin artık yetmediği gün gibi ortada. Bu durumdan hem sanayide kendisine dükkan bulamayan özellikle yeni iş yeri açan ya da büyümek isteyen esnaf şikayet...
  • Gizli Saldırgan Davranışlar

    28 Haziran 2025 Köşe Yazıları

    İçimizde bir yerlerde görünürde her şey iyi olsa bile huzursuz hissettiğimiz durumlar vardır. Mesela bir arkadaşımızla aramız iyidir ama onun yanındayken farkına varamadığımız bir gerginlik yaşarız. Bu gerginliği arkadaşımıza daha iğneleyici olarak, anlattıklarını şakaya vurarak farklı şekillerde gösterebiliriz veya anlattığı şeyleri dinleyemeyebiliriz. Burada o kişiyle ilgili hissedilen veya başka bir durumu bize hatırlatan gerçek olumsuz bir duygu vardır. Biz bu duygunun ne olduğunu bazen bulamayız bazen kendimize itiraf edemeyiz. Duygular is...