logo

Hayatı Yeniden Anlamlandırmak


Duygu Ceylan
duygu.ceylan.pd@gmail.com
Hayata bakışımızı oluşturan çocukluk deneyimlerimizden ya da çocukluk sonrası uzun süre maruz kaldığımız olumsuz durumlardan dolayı hayatın bu şekilde olduğuna dair bir düşünce geliştiririz.
Örneğin çocuklukta çoğu davranışı onaylanmamış sürekli eleştiri almış birisi zaten ben ne söylersem söyleyeyim dikkate alınmaz gibi bir yargı geliştirebilir. Davranışlarını buna göre oluşturur. Ya da anne baba tarafından terk edilmiş bir çocuk hayatına giren birilerinin onu terk edebileceğini düşünebilir. Bu kalıplar kişiler için zordur ve psikolojik sorunlara neden olabilirler.
Oluşturduğumuz şema ne ise onu destekleyen kanıtları bulmak bizi depresif, kaygılı veya öfkeli yapabilir.
Örneğin zayıf sınırları olan birisi, çocukluktan itibaren aşırı korunmuş ve sorumluluk verilmemiş olabilir. Bu kişinin sorumluluk almak ya da hayır demekle başı dertte olacaktır.
Oluşturduğumuz ya da yaşam koşullarında oluşan bu durumlara karşı üç tepki geliştiririz.
Birincisi hayata yüklediğimiz anlama teslim oluruz. Bizi zorlayan durumların içinde buluruz kendimizi.
Onaylanmamaya dair bir kalıp geliştirmişsek bizi onaylamayacak insanlar seçeriz böylece bize zor gelse bile haklıyızdır ve dünya böyle bir yerdir.
Var olan hayat bakışımız bizi zorladığında ise ikinci olarak kaçınmaya başvurabiliriz. Örneğin katı kurallarla yetişmiş bir çocuk kaçınma davranışı gösterdiğinde kuralsız durumlar, arkadaşlıklar ya da kendi kurallarını uyguladığı bir alan oluşturabilir.
Üçüncü şema eylemi ise telafi davranışlarıdır. Kişinin ihtiyaçları karşılanmamışsa kişi insanların ihtiyaçlarını karşılayarak içinde bulunduğu durumu bir nevi hafifletmeye çalışır. Ama bu iyi niyetle işleri daha da zorlaştırmak anlamına gelebilir kendimiz için.
Örneğin yalnız kalmış birisinin çevresindekileri sürekli duygusal anlamda desteklemesi aşırı yardımsever olması bir telafi davranışı olabilir. Bunda bir sorun görmeyebilirsiniz ama kişi sürekli kendisi ihtiyacını karşılamadan karşı taraflar için çaba harcadığında ve çabası görülmediği zaman isyan eder.
Üstelik karşıdaki bunu ondan talep etmediğini böyle davranmasa da işlerin yolunda olduğunu söylediğinde kişi için daha zordur.
Şemalarımız bir günde oluşmadığı için bu şemalardan özgürleşmek çok kolay değildir.
Özellikle artık bu şemaların hayatımızı sıkıştırdığını fark edip yeni bakış açıları kazanmayı istediğimizde dönüp dolaşıp birkaç şemaya toslamamız oldukça sık olur.
Bazen tek bir tane değil iki üç belki daha fazla şemaya aynı anda sahip olabiliriz. Ama bunları fark ettiğimizde ve başımıza gelenlerin bizden güçlü olmadığını anladığımızda, kendimizi güçlendirdiğimizde hayatı önceye göre değil şimdiye göre yaşamış oluruz.
Şemalarımızı fark etmemiz için bizi anlayan birilerin olması, kendimizle geliştirdiğimiz içsel diyalogun sağlıklı olması gerekir. Zaman zaman uzman desteği almakta da hiçbir sorun yoktur.

Share
1172 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

1+6 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Kenevirde başa dönüldü

    30 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    Bugün; defalarca ekip ürününü teslim edip parasını alamadığı için  mutsuz olan kenevir üreticisi, beklediği teşvikleri göremediği için mutsuz olduğunu düşündüğümüz sanayicisi ve kenevir başkenti olma hayali de suya düşen mutsuz bir Vezirköprü halkı var... Bahar aylarını gelmesi ve tarlaların yeşillenmeye başlamasıyla birlikte doğanın rengarenk duruşu hemen herkesin içinde bir uyanışı da getirir. Tarım İlçesi olan Vezirköprü'de özellikle son yıllarda ayçiçeği tarlalarında özçekim yapan insanların sayısında artış olduğunu görüyorduk. Bugün ay...
  • Çocukları Hastaneye Götürmenin Psikolojisi

    26 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    Hastaneler, yolumuzun düşmesini pek istemesek de iyileştiğimiz yerlerdir. Herkesin hastaneye ihtiyacı oluşabilir, tabii çocuklarımızın da. Çocukların hastane sürecini kolaylaştırmak için dikkat etmemiz gereken en önemli noktaları bu yazıda açıkladım. Bu kolaylaştırmaya çocukları iğneyle, doktorla korkutmayarak başlayabiliriz. Hastaneler iç açıcı yerler tabi ki değiller ama çocukların yanında hastanelerle ilgili olumsuz konuşmalar hastanelerin çocuk tarafından korkutucu algılanmasına neden olur. Ailelerin hastaneye götürdükleri çocuklarını hast...
  • Tarım ve Turizm gelişecek ama..

    23 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    Kunduz Yağlı Güreşlerinin Türkiye Yağlı Güreş Ligi'ne girmesiyle de bu yıldan sonra Türkiye'de adını daha fazla duyuracak bir ilçe olmasına rağmen, elindekileri turistik bir markaya dönüştürme kapasitesini bir türlü yakalayamadı. Nihayet tarım ilçesi Vezirköprü'ye İlçe Tarım Binası yapılacak. Daha öncesinde de Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan'ın söz verdiği ve Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi'nden de protokol imzalamak için yetki aldığı Vezirköprü İlçe Tarım Müdürlüğü Hizmet Binası yaplacaktı diyebilirisiniz. Ancak, Vezirköpr...
  • Kim Bu Narsistler?

    19 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    Hatası karşısında özür dileyemeyen kişilerle ömür mü geçer? Hepimizin sık duyduğu ”narsist” kelimesini bu yazıda a'dan z' ye incelemiş olacağız. Narsistin kelime anlamı “özseverlik” olsa da bu anlam biraz masum kalabilir. Kendimizi sevmek, kendimize değer vermek her insan için önemli bir konudur. Narsistlerde bu durum ise kendilerini sürekli öncelik almak, büyüklenmeci, kibirli bir tutum sergilemek, eleştiriye kapalı olmak gibi kendilerinin iyi yönlerini abartmak kendilerinde olan olumsuzlukları da görmezden gelmeye yöneliktir. Diğerlerini sü...