logo

Hayatı Yeniden Anlamlandırmak


Duygu Ceylan
duygu.ceylan.pd@gmail.com
Hayata bakışımızı oluşturan çocukluk deneyimlerimizden ya da çocukluk sonrası uzun süre maruz kaldığımız olumsuz durumlardan dolayı hayatın bu şekilde olduğuna dair bir düşünce geliştiririz.
Örneğin çocuklukta çoğu davranışı onaylanmamış sürekli eleştiri almış birisi zaten ben ne söylersem söyleyeyim dikkate alınmaz gibi bir yargı geliştirebilir. Davranışlarını buna göre oluşturur. Ya da anne baba tarafından terk edilmiş bir çocuk hayatına giren birilerinin onu terk edebileceğini düşünebilir. Bu kalıplar kişiler için zordur ve psikolojik sorunlara neden olabilirler.
Oluşturduğumuz şema ne ise onu destekleyen kanıtları bulmak bizi depresif, kaygılı veya öfkeli yapabilir.
Örneğin zayıf sınırları olan birisi, çocukluktan itibaren aşırı korunmuş ve sorumluluk verilmemiş olabilir. Bu kişinin sorumluluk almak ya da hayır demekle başı dertte olacaktır.
Oluşturduğumuz ya da yaşam koşullarında oluşan bu durumlara karşı üç tepki geliştiririz.
Birincisi hayata yüklediğimiz anlama teslim oluruz. Bizi zorlayan durumların içinde buluruz kendimizi.
Onaylanmamaya dair bir kalıp geliştirmişsek bizi onaylamayacak insanlar seçeriz böylece bize zor gelse bile haklıyızdır ve dünya böyle bir yerdir.
Var olan hayat bakışımız bizi zorladığında ise ikinci olarak kaçınmaya başvurabiliriz. Örneğin katı kurallarla yetişmiş bir çocuk kaçınma davranışı gösterdiğinde kuralsız durumlar, arkadaşlıklar ya da kendi kurallarını uyguladığı bir alan oluşturabilir.
Üçüncü şema eylemi ise telafi davranışlarıdır. Kişinin ihtiyaçları karşılanmamışsa kişi insanların ihtiyaçlarını karşılayarak içinde bulunduğu durumu bir nevi hafifletmeye çalışır. Ama bu iyi niyetle işleri daha da zorlaştırmak anlamına gelebilir kendimiz için.
Örneğin yalnız kalmış birisinin çevresindekileri sürekli duygusal anlamda desteklemesi aşırı yardımsever olması bir telafi davranışı olabilir. Bunda bir sorun görmeyebilirsiniz ama kişi sürekli kendisi ihtiyacını karşılamadan karşı taraflar için çaba harcadığında ve çabası görülmediği zaman isyan eder.
Üstelik karşıdaki bunu ondan talep etmediğini böyle davranmasa da işlerin yolunda olduğunu söylediğinde kişi için daha zordur.
Şemalarımız bir günde oluşmadığı için bu şemalardan özgürleşmek çok kolay değildir.
Özellikle artık bu şemaların hayatımızı sıkıştırdığını fark edip yeni bakış açıları kazanmayı istediğimizde dönüp dolaşıp birkaç şemaya toslamamız oldukça sık olur.
Bazen tek bir tane değil iki üç belki daha fazla şemaya aynı anda sahip olabiliriz. Ama bunları fark ettiğimizde ve başımıza gelenlerin bizden güçlü olmadığını anladığımızda, kendimizi güçlendirdiğimizde hayatı önceye göre değil şimdiye göre yaşamış oluruz.
Şemalarımızı fark etmemiz için bizi anlayan birilerin olması, kendimizle geliştirdiğimiz içsel diyalogun sağlıklı olması gerekir. Zaman zaman uzman desteği almakta da hiçbir sorun yoktur.

Share
1132 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

4+4 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Duygusal İlişkiler

    15 Şubat 2025 Köşe Yazıları

    İlişkilerin çoğu insanlar birbirini artık sevmedikleri için değil, birbirlerine uyum sağlamakta zorlandıklarından bitiyor. Çünkü bir ilişkiyi sürdürmek demek, ilişkiyi öncelik almayı gerektiriyor. Bunun yanında hayatın diğer alanlarını da (aile, çalışmak, arkadaşlık ilişkileri vs) gözetmeyi içeriyor. Böyle olmadığı durumlarda çiftler birbirlerinden ya uzaklaşmaya başlıyorlar ya da birbirlerinden sıkılıyorlar. Haliyle ilişkiyi sürdürmek de zorlaşıyor. Çiftler birbirlerine ilk tanıştıkları zamandaki hisleriyle kalmıyor. Çoğunlukla ilk zamanlarda...
  • Göç Vezirköprü’nün kaderi mi?

    12 Şubat 2025 Köşe Yazıları

    Tarım ilçesi olarak geçen Vezirköprü'de tarımdan istediğini alamayan ya da inşaattaki gelirin yüksekliğinin yanında tarımın gelirini beğenmeyen birçok gencimizin başta inşaat olmak üzere göç ettiğine bir süre sonra da önemli kısmının ailesini de götürdüğüne şahitlik ettik. Vezirköprü nüfusu her geçen yıl azalmaya devam ediyor. Genel olarak vatandaşlar bu nüfus azalışını göçe bağlayarak Vezirköprü'de göçün durdurulması gerektiğini söylüyorlar. (Göçün iyi olduğunu iddia edenler de var.) Türkiye büyüyor aynı şekilde nüfusu da artıyor. Samsun ...
  • İçe kapanık çocuğuma nasıl yardım edebilirim?

    08 Şubat 2025 Köşe Yazıları

    İçe kapanıkla içe dönük ayrımını yaparak başlayabiliriz. İçe kapanık çocuklar sosyal ortamlarda sürekli olarak kaygı yaşayabilirler. İçe dönüklük ise bir kişilik özelliğidir. İçe dönükler sosyalleşmeyi tercihen istemezler, içe kapanıklar ise sosyal çevrede zorlanırlar. Aileler çocuklarının doğal olarak içe kapanık olmasından endişe duyarlar. Ne olduğunu anlamaya çalışırlar. Çocuğa nasıl davranması gerektiğiyle ilgili bol bol nasihatte bulunurlar. Çocuk kendini ifade etmekte zaten zorlandığından ailenin ondan beklentisi de bir performans kaygıs...
  • Halit Doğan’ın 2 müjdesi gerçek mi?

    05 Şubat 2025 Köşe Yazıları

    Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan'ın Vezirköprü'de 2025 yılı içerisinde iki önemli projenin başlayacağını müjdelediği iddia ediliyor. Hatta ilçeleri gezen Doğan'ın Vezirköprü'ye gelerek burada bu projeleri anlatacağından bahsediliyor. Bölgede yerel seçimlerin sonucunda değişen belediye başkanlıkları aynı zamanda farklı yönetim anlayışlarını da beraberinde getirdi. Vezirköprü için de hem İlçe hem de Büyükşehir Belediye Başkanı değişiklikleri aynı şekilde oldu. Vatandaşların yeni yönetim biçimlerine alışmaları zaman alsa da,...